عکس معماری

طرح میدان شهدا - مسجد حوض لقمان (مهندسین مشاور راینماد)

آثار معماری معاصر مشهد

معماری معاصر مشهد(بخش اول)

همانطوریکه در پروژه های معرفی و بررسی آثار معماران معاصر مشهد (که توسط تیمهای دانشجویی در حال انجام است) بدنبال شناسایی کالبدی معماری معاصر مشهد هستیم ، از طرفی دیگر با طرح نظری مباحث ، بدنبال پایگاه تئوریک این پروژه بوده و سعی برآن داریم با پیشبرد دو محور نظری و عملی ، به ارتقا کیفیت مطالعات آزمایشی (Pilot Study) نائل شویم. لذا با این مقدمه ،سلسله مباحث نظری معماری معاصر مشهد را آغاز نموده و مطابق معمول پذیرای نظر کلیه علاقمندان می باشیم .
مبحث معماری معاصر مشهد را شاید بتوان از دو منظر بررسی نمود ؛

الف ) با تکیه بر این ویژگی معماری که آیینه تمام نمای جامعه خود است (سرمایه گذار ، متقاضی ،کارفرما ، طراح ، سازنده ، بهره بردار و ...... ) ، به جای بحث بر سر معماری معاصر مشهد به جامعه معاصر مشهد و از آنجا جامعه معاصر ایران بپردازیم و با شناخت و بررسی تمایلات ، امکانات و خاستگاههای عمومی این جامعه ، معماری را معلول طبیعی این نیروهای اجتماعی بدانیم . طبعاً زمینه بحث در اینجا حول موضوعات جامعه و کنشهای اجتماعی خواهد بود و شاید تا حدودی خارج از تخصص معماری .

ب ) و یا آنکه بصورت دقیق به مباحث فضایی- کالبدی معماری معاصر در مشهد پرداخته و به بررسی ساخت و سازها بپردازیم .در این مسیر کلیه دست اندرکاران ساخت و ساز معماری مشهد در دایره این شناسایی و بررسی قرار می گیرند که در یک دسته بندی کلی می توان به سه بخش ایشان را تقسیم نمود ؛
دسته اول : معماران حقیقی ؛ یعنی آندسته از معمارانی که در حال حاضر به صورت یک فرد در جامعه حرفه ای مشغول به کار هستند و در قالب اسم حقیقی خود شناخته می شوند .
دسته دوم : معماران حقوقی ؛ تیمهای مشاوره و طراحی که در قالب مهندسین مشاور دارای هویت حرفه ای هستند و شاید بتوان گفت بارزترین تفاوت ایشان با گروه اول ، مقیاس پروژه های ایشان می باشد .
دسته سوم : معماران حقیقی و یا حقوقی که بومی (مشهدی ) نیستند و در مشهد بنایی را خلق نموده اند .(در معماری معاصر مشهد حضور مهندسین مشاور (معماران حقوقی)از معماران حقیقی پررنگتر بوده است .)

شاید بتوان منظر دوم را نیز به نوعی زیر مجموعه موضوع اول دانست ،چراکه معتقدیم ، دسته بندی معماران و دست اندرکاران طراحی و ساخت و ساز بناها به شکلی ، تقسیم بندی بخشی از تخصصهای یک جامعه است و این متخصصین قبل از داشتن حرفه ای خاص ، فردی از یک اجتماع بحساب می آیند و می توان مباحث مربوط به تعاملات اجتماعی را بر آنان نیز جاری و ساری دانست .
لذا با فرض قبول این مطلب ، در ادامه بحث درآمیختگی و رفت و برگشت میان این دو موضوع را موجه می دانیم و تفکیک موضوع معماری معاصر مشهد را به این دو عنوان ، بیشتر در جهت روشن شدن بحث بر اساس روشی تجزیه گرا ، مورد توجه قرار می دهیم .

موضوع اول (معماری آیینه جامعه )

پیوستگی و یکپارچگی معماری با حوزه اندیشه و بیان چه به صورت فردی و چه به صورت جمعی ، باعث ارتباط مستقیم معماری با جامعه مخاطب خود می گردد .
در اینجا معماری در حکم ظرف و قالب بیانی (شکلی) ، بینشها و ذهنیات حاکم بر جامعه تحت عنوان مظروف می باشد ( از کوزه همان برون تراود که دروست) .
معماری تجسم آمال ، آرزوها ، افکار ،تصورات و شاخص فرهنگی جامعه است .
مردم خواسته و ناخواسته دیدگاهها و طرز فکر خود را در معماری خانه ها و ساختمانهای خود به نمایش می گذارند و ساختمانها حامل پیامهایی هستند که الفبای آن ، در زبان و ادبیات معماری قابل شرح و بسط است .
(یکبار دیگر ناگزیر از این توضیح هستیم که وقتی صحبت از مردم و خواسته هایشان به میان می آید ، تصوری عام از مردم یعنی یک اجتماع از انسانها را در نظر داشته و کلیه آحاد یک جامعه و طبعاً معماران نیز در آن حضور دارند .)
وقتی از این منظر به معماری نگاه می کنیم ، دیگر چندان تفاوتی بین معماری و مردم و سلائق و علائق وجود نخواهد داشت و معماری بیانی ، زبان حال و تصویری از جامعه خواهد بود .
در یک چنین حالتی ، هر ناظری با حضور در فضاهای مصنوع (ساخت بشر) یک جامعه ، پی به روحیات حاکم برآن اجتماع خواهد برد .این مجموعه فضایی – کالبدی ،محصول و برآیند تمامی کنشها و واکنشهای اجتماعی حاکم بر روند شگل گیری خود می باشد و در واقع می توان گفت فضاهای ساخته شده ، شاهدی هستند بر جریانات جمعی حاکم بر موجودیت خود .
به نقل قول از مرحوم حسن فتحی " ساختمانها فرم چند بعدی جامعه را به خود می گیرند ."
با این مقدمه به سراغ معماری معاصر مشهد و جامعه معاصر مشهد می آییم ، با این توجه که جامعه معاصر مشهد جرئی از جامعه معاصر ایران می باشد .
اجازه بدهید در خصوص جوامع انسانی به ذکر چند مطلب بپردازیم ؛
با توجه به میزان بالای اطلاعات و ارتباطات در جوامع کنونی ، تقریباً می توان مطمئن بود که جامعه ای ایزوله (مجزا) و یا مستقل در حال حاضر وجود ندارد و جوامع انسانی معاصر در زنجیره ای از تعاملات بی پایان ، سیر تحول خود را طی می نمایند . بدون آنکه ادعایی خاص در مورد نظریات جامعه شناختی داشته باشیم ، می توانیم این فرض را مطرح کنیم که جوامع انسانی در هر کجای جهان که باشند ، تحت تاثیر یک جریان عمومی و کلی قرار دارند که در اینجا تحت عنوان "دوره یا عصر صنعتی " از آن نام می بریم .صاحب نظران براین باورند که در عصر صنعتی ،مقتضیات و مختصات زندگی انسان با دوره ماقبل آن یعنی عصر کشاورزی تفاوتهای بعضاً بنیادی پیدا نموده که آثار آن را می توان بصورت تغییراتی در الگوی زندگی معاصر ، مناسبات اجتماعی ، اقتصاد و نحوه معیشت ، نهاد خانواده و سایر موارد مشاهده کرد . از دید کلان (ماکرو ) این تغییرات بر جوامع انسانی با رشدی فزاینده حضور می یابند و ازنتایج عمومی این عصر یک شکلی الگوی زندگی و حذف تنوعات و تمایزات منطقه ای است . ( می توان به ضرباهنگ تندشونده این تغییر و تحولات به اینگونه اشاره نمود که نمونه آن حذف تدریجی زبان مشترک بین نسلها یعنی والدین با فرزندان خود می باشد ،که به علت تجربیات و تصورات کاملاً متفاوت از زندگی ،ناشی از بالا رفتن سرعت تحول در شرایط عمومی زیستن است .)
از طرف دیگر وقتی با دید جز یا خردنگر(میکرو ) ،به زمینه و بوم گرایی یک جامعه توجه می کنیم ، به تمایزات ، تنوعات و اختلافهایی برخورد می کنیم که حتی بین دو انسان به علت خلقت متفاوت وجود دارد و در یک سیر جمع گرا با تفاوتهای طبیعی و حیاتی در مجموعه های انسانی مواجه می شویم که می توان گفت ، کاملاً باارزشند .از این زاویه هر جامعه ای که در زیر یک چتر فرهنگی قرار دارد ، اولین کلونی و نخستین گروهی است که آن را می توانیم یک مجموعه واحد با یک هدف و تقدیر اجتماعی بحساب آورده و از اینجا خطوط تفکیک و تمایز را آشکار سازیم .ادوارد ساپیر (جامعه شناس) می گوید ؛" جامعه در حقیقت یک اصطلاح فرهنگی است که افراد به نسبت روابطی که با یکدیگر دارند ،برای بیان برخی از صور رفتارهای خود بکار می برند" . به این علت هر جامعه حتی کوچک و ناشناخته ای به اعتبار فرهنگ متمایز خود ،قابل تمیز ،تشخیص و تعریف می باشد و لذا حقوق آن محترم و پابرجاست .
پس در یک جریان دو طرفه از کل به جز و بالعکس ، هر جامعه ای در آن واحد تحت اثر دو نیرو می باشد ؛ نیروهای بالادست حاکم که مقیاسی جهانی دارند و هیچ جامعه ولو دورافتاده ای را نیز از آن گریزی نیست و نیروهای درون زای خود جوش و خود تنظیم که خاستگاه منطقه ای و بومی داشته و با جریان زندگی تک تک اعضا یک جامعه پیوندی بنیادی دارد .
در بخش دوم به مدل مطالعاتی خود خواهیم پرداخت ؛ جامعه معاصر شهر مشهد .

دوشنبه 27/4/84

عکس معماری

ایستگاه راه آهن مشهد

آموزش معماری

مبانی نظری معماری (بخش دوم)

در ادامه تشریح فعالیتهای کلاسی درس مبانی نظری معماری در این قسمت به معرفی پروژه های مطالعاتی ترم گذشته به انضمام سئوالات آزمون نهایی (آخرترم ) می پردازیم .

گروه (1) مطالعه تفکر مدرن و تاثیر آن در معماری ایران – مسئول تیم :خانم پورصادقی
گروه (2) مطالعه فلسفه هایی که منجر به جنبشهای معماری اخیر شد –
مسئول تیم : خانم باقری
گروه (3) معرفی و بررسی آثار مهندسین معمار فارسیان و تبریزیان -
مسئول تیم : خانم آصفی
گروه (4) معرفی و بررسی آثار مهندس معماربهمن امینی و بررسی سازه در معماری
مسئول تیم : خانم سعادت جو
گروه (5)کانستراکتیویسم – مسئول تیم :آقای نیکجو
گروه (6)خلاصه ای ازکتاب حقیقت و زیبایی – مسئول تیم :آقای فعال

گروه (7)زمان و معماری – مسئول تیم :آقای کیوانی راد
گروه (8) معرفی و بررسی آثار مهندس معمار عباس احمدی
مسئول تیم :خانم خواجه نژاد
گروه (9) معرفی و بررسی آثار مهندس معمار مرصعی- مسئول تیم :خانم یعقوبی

گروه(10) پست مدرن – مسئول تیم : خانم کبیر
گروه(11) نگرش خرد نگر و کلان نگر در معماری و شهرسازی –
مسئول تیم :خانم کیوانی
گروه (12)بررسی نماهای مسکونی معاصر مشهد – مسئول تیم :خانم نائبی
گروه (13)معرفی و بررسی آثار مهندس معمار فقیه نیا – مسئول تیم :خانم هوشیار
گروه (14) ادبیات در معماری – مسئول تیم : آقای رجبی

از میان پروژه های بالا گروههای یک و یازده و دوازده ، امکان تکمیل مطالعات را در قالب یک طرح پژوهشی دارا هستند و احتمال فعالیت بعدی می رود .
در اینجا جهت آشنایی علاقمندان با نحوه سئوالات درس مبانی نظری معماری به ارائه پرسشهای انتهای ترم به انضمام پاسخهای آن می پردازیم ؛

آزمون درس مباني نظري معماري

1- اهداف رفتاری درس مبانی نظری معماری را بنویسید .
دانشجویان می بایستی ؛ الف)آمادگی ورود به حیطه های شناخت خود و معماری را پیدا کرده وبتوانند به عنوان یک دانشجوی معماری در خود ایجادانگیزه نمایند.ب) ایشان می بایستی قادر به شناسایی و ارزیابی ، میزان ارتباط و تماس خود با رشته معماری باشند

2- یکی از تعاریف سه گانه مبانی نظری معماری را ذکر کرده و ارتباط آن را با بینش و باورهای یک فرد شرح دهید .
اول- مجموعه و نظامی از داده ها و مفاهیم است که به توصیف و تبیین پدیده های معماری ( آثار معماری و اندیشه های مکتوب) می پردازد و این کار را با دو هدف انجام می دهد :
تولید معماری جدید و نقد معماری موجود
دوم-مجموعه ای از ویژگیهای مفهومی و معنایی است که یک طراح (معمار) آنها را در طراحی اثرخود القاء می کند .( این القاء می تواند آگاهانه و یا بصورت ناخودآگاه باشد )
سوم- حاصل تعامل یک مثلث است ؛
- نوع نگاه مردم به معماری - نوع نگاه معمار به معماری - نگاه معمارانه به زندگی مردم

3- رابطه مبانی نظری عام طرح را با مبانی طراحی معماری یک پروژه ، بعد از تعریف هر کدام بیان کنید .
مبانی نظری عام طرح :روحیه و شخصیتی است که طراح برای یک پروژه خاص متصور می شود و از طریق آن ایده های کلی خود را در ارتباط با پروژه بیان می کند .
مبانی طراحی معماری پروژه : اصول و ضوابطی ( دستورالعملهای طراحی ) است که طراح بعد از شناخت و ارزیابی موضوعات یک پروژه خاص برای حصول مبانی نظری عام طرح ، اتخاذ می نماید .

4- تعریف معماری کدامیک از بزرگان زیر با تعریف مبانی نظری عام طرح ،انطباق بیشتری دارد ؟
برونو زوی اونوره دوبالزاک ادوارد میلر اپژوکوم دلاولپه
دلاولپه : معماری ، ایده ها و ارزش هایی را به وسیله منظومه ای از عناصر بصری بیان می کند.

5- یکی از صاحب نظران می گوید " تجربه فرهنگ به جایگاه ما در جامعه بستگی دارد " در این زمینه توضیح دهید .
فیسک : فرهنگ ما مشتمل است بر معانی که ما برای تجربه و روابط اجتماعی مان قائلیم . فرهنگ معنایی است که برای زندگی در نظر می گیریم .فرهنگ، معنایی را از ما و نحوه ارتباط ما با دیگران به ما عطا می کند. فرهنگ حائز اهمیت است ،هم ازآنرو که در تعریف هویت های اجتماعی و روانی (حتی هویت بشری ) ما دارای نقش است و هم ازآنرو که به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران ، تجربه طبقاتی امان در مصرف فرهنگ از سوی ما تجلی می یابد ویا اینکه تجربه فرهنگ به جایگاه ما در جامعه بستگی دارد .

6- فرهنگ و فرهنگ معماری را از نگاه یورگ گروتر بیان کنید .
یورگ گروتر ؛ هر جامعه ای با هر سیستمی که اداره شود وهر نوع ایدئولوژی که برآن حاکم باشد،دارای اهداف و آرمانهای خاص خود می باشد. وظیفه اصلی فرهنگ نمایش این ایده های ذهنی به وسیله نمود اشکال عینی است. درفرآینداین استحاله، معماری نقشی اساسی به عهده دارد .هر بنایی به عنوان جزیی از فرهنگ معماری این وظیفه را دارد که یک اندیشه ذهنی را از طریق فرم ظاهری خودعینیت ببخشد و به این ترتیب نمودی خواهد بود برای سنجش این فرهنگ .

7- موضوعات زیر را توضیح دهید ؛ ( به نقل از بروس آلسوپ )
الف ) اصول آموزش معماری .داشتن امكان كاوش در معماري و برخورداري از دلگرمي براي انجام كار
ب ) کمال مطلوب تحصیلات دانشگاهی . “سلامت و درستي در پي‌جويي حقيقت” .
ج ) بهترین شکل آموزش معماری . آنطور كه شرايط حاضر نشان مي‌دهند تنها شيوه آموزش معماري تفحص است و در هر حال تفحص با همان استاد و دانشجو ، شايد بهترين شكل آموزش معماري باشد .

8- سه وجه یا محتوای آموزش عالی به نقل از محمد رضا نسرین را بنویسید و ارتباط آن را با سه مرحله فرآیند طراحی یعنی شناخت – تحلیل – طراحی بررسی کنید .

1- دانش یا دانستن ( آموختن معلومات موجود )
2- اندیشه و اندیشه ورزی (پرورش ذهن نقاد)
3- ابداع یا خلاقیت ( هدف نهایی آموزش عالی )

9- دیدگاه گلزار حیدر در خصوص رابطه فرهنگ و معماری چگونه است ؟
اغلب فکر می شود ، نخست فرهنگ به عنوان علت وجود داشته و سپس معماری به عنوان نتیجه و معلول منطقی پدید آمده است ، در حالیکه در تمدنی زنده و پویا وضع درست بر عکس است و معماری پدید آمده است تا پیدایش فرهنگ ممکن شود . در این حال معماری برای فرهنگ هم صحنه است و هم صحنه گردان .

10- مسائل معماری اسلامی امروز را گلزار حیدر در چند حوزه دسته بندی کرده است دو حوزه را بیان کنید .
اول : اسلام همچون باوری فراگیر در امور جمعی مسلمین حضور ندارد .
دوم : فرهنگ خود باختگی . در جامعه اسلامی شاهد واکنشهای تند عصبی ، از خودبزرگ بینی تا نفرت بیمارگونه از خویش هستیم . در شهرهای مسلمین آشفته بازاری
است از آثار معماری مختلف از تاریخگرایی محض تا سبک بین المللی با بزک اسلامی .
سوم : در اندیشه های روشنفکران اسلامی نه چارچوب مشخصی دیده می شود و نه یک جنبش فکری که بر اساس آن بتوانیم واقعیت عصر خود را درک و تصویری از آینده
تصویر کنیم .
چهارم :مسلمانان در طلب توسعه ، بدون چون و چرای زیاد ، مذهب علم و فن آوری جدید را پذیرا شده اند .
پنجم : آموزش و به ویژه آموزش متخصصین را در درجه اول جزئی از توسعه نیروی انسانی محسوب می کنند و آن را در ارتباط با برنامه ریزی اقتصادی و آمارهای ملی می دانند .

11-گلزار حیدر در خصوص نقش معلم معماری چه می گوید ؟
معلم تدریس می کند , زیرا فاضل است وعاقل و عاشق پیشه خود .شاید در درس او اطلاعاتی منتقل و پدیده های پیچیده ای توضیح داده شود ,اما ماندگارترین تاثیر معلم از بیان فلسفه شخصی وآثار او حاصل می گردد .یادگیری فرآیندی است همراه با جذب و معلم نمی تواند از بار اخلاقی موقعیت خود که موجب انتقال باورهای او به دانشجویان می شود ,حذر کند .اگر آرمانگرا باشد ,دست پروردگان اویا آرمانخواه می شوند یا مجنون , اگر در عملگرایی افراط کند , شاگردانش مدافعین بی قید و شرط وضع موجود ازآب در می آیند ,اگربه تعصب خشک بگراید یا مریدان افراطی تربیت می کند و یا مخالفان کور .اگر خود نیاموزد,نمی تواند که بیاموزد.و اگر در آرا خود صادق نباشد ,نمی تواند با عرضه آنها کسی را قانع کند .در چهار چوب اسلام تعلیم , فراتر از درس گفتن است و معلم ,خود بخش مهمی از آموزش بشمار می آید .معلمان معماران تاریخ فردا محسوب می شوند .

در پایان این قسمت بایستی به تجربه ناشی از برگذاری آزمونهای مبانی نظری معماری اشاره کنیم و شاید بهتر باشد بدون هیچ مقدمه و توجیهی اظهار کنیم که با آزمونی جامع و کامل ، که بتوان به نتایج آن اتکا نمود و براساس آن به شناختی از توانمندیهای ذهنی یک دانشجوی معماری دست یافت ، هنوز فاصله زیادی داریم و بحث و بررسی این موضوع مهم را به بخش بعدی و همچنین نظرات عزیزان علاقمند به این مطلب واگذار می کنیم .

جمعه 24/4/1384

عکس معماری

طرح میدان شهدا- مسجد حوض لقمان (مهندسین مشاور راینماد)

آموزش معماری

مبانی نظری معماری (بخش اول)

از جمله دروس با اهمیت در حوزه آموزش معماری درس مبانی نظری معماری است ، که در اینجا برآنیم تا برنامه درسی و وضعیت برگذاری جلسات ترم گذشته (ترم اول 84-83) این درس را در گروه معماری مشهد به اطلاع علاقمندان برسانیم .
سرفصل این درس براساس برنامه شورایعالی برنامه ریزی به قرار زیر است ؛

"مقصود از گذرانیدن این درس اشراف و احاطه کلی دانشجویان به رشته و حرفه معماری است .به بیان روشنتربه همان صورت که هر یک از مواد درسی رشته معماری می کوشد ، تا بصیرت خاصی از این رشته را به دانشجویان عرضه نماید ، درس مبانی نظری معماری می کوشد تا این بصیرت را در مورد کل رشته معماری فراهم کند ، در نتیجه این درس می تواند از یک سو میان مفاهیم مطرح شده در مواد درسی مختلف رشته معماری پیوند ایجاد کند و از سوی دیگر ضرورت وجودی هر یک از آنها را معلوم دارد .با طی کردن این درس دانشجویان نسبت به ضرورت آنچه که در آینده خواهند آموخت ، آگاهی می یابند و تمامی دانسته های خود را در منظومه ای بهم پیوسته و منسجم قرارمی دهند ."
در ادامه مطالب بالا، مدرس کلاس ( اینجانب ) اهداف رفتاری را برای این درس طرح نموده است که به بیان آنها می پردازیم ؛(در واقع اهداف رفتاری مقاصد دوره آموزشی را بر حسب عملکرد یاد گیرنده مشخص می کند .)
الف )آمادگی ورود به حیطه های شناخت خود و معماری را پیدا کرده وبتواند به عنوان یک دانشجوی معماری در خود ایجادانگیزه نماید.
ب ) ایشان می بایستی قادر به شناسایی و ارزیابی ، میزان ارتباط و تماس خود با رشته معماری باشند .
شش سر فصل برای برنامه کلاسی پیشنهاد شده که بقرار زیرند ؛
مبحث اول : هدف و ماهیت معماری
مبحث دوم :پیوند فرهنگ و معماری
مبحث سوم :منابع شناخت معماری شامل ؛
الف ) آموزش معماری ب ) آثاروتاریخ معماری ج ) طبیعت و معماری
مبحث چهارم :دانستنیهای معماری شامل ؛
الف ) هنری ب) علمی
مبحث پنجم :برنامه ریزی و طراحی شامل ؛
الف ) برنامه ریزی ب) طراحی
مبحث ششم :آینده حرفه ای

گذشته از نقد و بررسی که می توان برای سرفصل درسی فوق داشت ،(که مهمترین آن یکدستی و همانند بودن این سرفصل در کلیه مقاطع معماری اعم از کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و کارشناسی ارشد پیوسته می باشد !؟) ما در کلاس مبانی نظری معماری به تنظیم طرح درسی پرداخته ایم که کم و بیش موارد فوق را رعایت می کند ( البته خالی از انعطاف های موردی در اجرا نیز نبوده است ).این طرح درس در ترمهای گذشته عموماً ، نتوانسته بیشتر از سه مبحث اول را به طرح و بررسی بگذارد و ظرفیت زمانی یک ترم تحصیلی ، فرصت بیشتری برای بحث ایجاد نمی کند .
وضعیت کلی کلاس براساس جمعی واگرا (نه همگرا و معطوف به مدرس) که در آن سعی می شود ، کلیه حاضرین در مباحث شرکت داشته باشند ،برنامه ریزی می شود و مباحث سرفصل با ذکر منابع برای هر دوره مطالعاتی ، معرفی و بر حسب آمادگی کلاس در جلسات بعدی به صورت سمینار دانشجویی و یا تدریس مستقیم ، موضوع بحث قرار می گیرند .درمیان این مباحث و در طول ترم ، فعالیتهای دیگری نیز در فضای آموزشی کلاس انجام می شوند که موضوعاتی نظیر ؛ نوشتارهای یک صفحه ای توسط دانشحویان با یک موضوع مشخص (نوشتار معماری)و یا مقوله عکس برداری از آثار با ارزش معماری مشهد با انتخاب دانشجو (عکس سپید معماری ) و برگذاری سمینارهای کلاسی با دعوت از پیش کسوتان و صاحب نظران معماری مشهد و انجام پروژه های مطالعاتی تیمی با انتخاب موضوع توسط دانشجو ، از آن جمله اند .
در پایان ترم برای ارزیابی سطح علمی ، آزمون کتبی و پروژه مطالعاتی ملاک عمل خواهد بود .در ادامه این گزارش به ذکر منابع و سرفصلهای درسی پرداخته و سئوالات آزمون پایان ترم را به همراه عناوین پروژه های ترم گذشته ،ارائه می کنیم .

تعاریف و مفاهیم پایه ؛

مبانی نظری :
نوع نگاه شخص به زندگی و طرز تلقی ازجهان هستی ( جهان بینی )

مبانی نظری معماری (1) :
مجموعه و نظامی از داده ها و مفاهیم است که به توصیف و تبیین پدیده های معماری ( آثار معماری و اندیشه های مکتوب) می پردازد و این کار را با دو هدف انجام می دهد :
- تولید معماری جدید
- نقد معماری موجود

مبانی نظری معماری(2):

مجموعه ای از ویژگیهای مفهومی و معنایی است که یک طراح (معمار) آنها را در طراحی اثر خود القاء می کند .

( این القاء می تواند آگاهانه و یا بصورت ناخودآگاه باشد )

مبانی نظری معماری (3) :

حاصل تعامل یک مثلث است که رئوس آن عبارتند از ؛ مردم ، معمار و معماری یعنی ؛
- نوع نگاه مردم به معماری
- نوع نگاه معمار به معماری
- نگاه معمارانه به زندگی مردم

مبانی نظری عام طرح :
روحیه و شخصیتی است که طراح برای یک پروژه خاص متصور می شود و از طریق آن ایده های کلی خود را در ارتباط با پروژه بیان می کند .

مبانی طراحی معماری پروژه :
اصول و ضوابطی ( دستورالعملهای طراحی ) است که طراح بعد از شناخت و ارزیابی موضوعات یک پروژه خاص برای حصول مبانی نظری عام طرح ، اتخاذ می نماید .

مبحث اول ؛ هدف و ماهیت معماری
منبع اول: کتاب ریشه ها و گرایش های نظری معماری -دکتر فلامکی
منبع دوم :مجموعه مقالات - مهندس جودت
مبحث دوم ؛ پیوند فرهنگ و معماری
منبع اول:کتب علوم اجتماعی
منبع دوم :کتاب اندیشه و تدبیردرطراحی معماری - جفری اچ بیکر
منبع سوم :زیبایی شناسی درمعماری -یورگ گروتر
مبحث سوم ؛ منابع شناخت معماري
( الف - آموزش معماري )
منبع اول:كتاب يك تئوري نوين در معماري - بروس آلسوپ
منبع دوم :مجموعه مقالات آموزش معماری
(ب- آثاروتاریخ معماری)
منبع اول : سبک شناسی معماری ایرانی (محمد کریم پیرنیا )
منبع دوم : آشنایی با معماری اسلامی ایران (محمد کریم پیرنیا )

منبع سوم : تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی (محمد یوسف کیانی )

منبع چهارم :آشنایی با بناهای تاریخی (سید مهدی میردانش )

ازآنجایی که در ترم گذشته مباحث درسی تا انتهای بررسی تاریخ معماری تداوم یافت لذا در اینجا نیز مطلب را به انتها رسانیده و معرفی سایر منابع و خلاصه ای از محتوای هر یک را به فرصت بعدی موکول می کنیم . (ضمناً در نوبتی دیگر به ذکر عناوین پروژه های مطالعاتی و نمونه پرسشهای آزمون مبانی نظری معماری در ترم گذشته می پردازیم ).
امید است با تداوم و تکمیل ارائه اطلاعات پایه در خصوص این درس و بررسی شیوه کاریمان ،بتوانیم به حوزه تحلیل موضوعی و کلی این درس و نحوه تدریس آن وارد شویم .بدون توجه به سرفصل و طرح درس و همچنین شیوه و محتوای تدریس نمی توان به نقد آگاهانه و موثری از این درس دست یافت .

سه شنبه 21/4/84